Żółtaczka noworodkowa - czy należy się jej bać?

Fizjologiczna żółtaczka pojawia się aż u 60-70 procent donoszonych noworodków i u 90 procent wcześniaków.

(fot. Żółtaczka noworodkowa - czy należy się jej bać?)

Jest to objaw naturalnych procesów zachodzących w ciele dziecka po narodzinach, związanych ze zmniejszeniem liczby czerwonych krwinek w krwioobiegu noworodka.

Co przyczynia się do powstawania żółtaczki u noworodków?

Żółtaczka noworodkowa jest wynikiem rozpadu hemoglobiny, która w wątrobie zmienia się w bilirubinę. Niedojrzały organ słabo radzi sobie z przetwarzaniem bilirubiny, dlatego jej stężenie w krwiobiegu jest zbyt wysokie. Skóra noworodka zaczyna żółknąć, podobnie jak błony śluzowe maluszka. Lekarze neonatolodzy kontrolują poziom biliruibny u noworodków wzrokowo, oceniając stopień zażółcenia skóry, a także za pomocą specjalnego miernika - urządzenie takie nosi nazwę bilirubinometr.

Żółtaczka noworodkowa u donoszonych dzieci najczęściej pojawia się w 2-3 dobie życia i stopniowo znika pomiędzy 10. a 30. dnem życia. Lekarze określają jej poziom, wykorzystując miernik żółtaczki. U noworodków karmionych wyłącznie piersią żółtaczka trwa dłużej, gdyż może utrzymywać się do 12. tygodnia życia, jednak nie należy się tym przejmować. U wcześniaków żółtaczka pojawia się nawet po 24 godzinach po porodzie i utrzymuje się przez około miesiąc. Prawidłowo rozpoznana żółtaczka u dzieci jedzących odpowiednie ilości pokarmu nie stanowi niebezpieczeństwa dla zdrowia. W cięższych przypadkach dziecko jest poddawane specjalnym naświetlaniom, które przyśpieszają rozkład bilirubiny.

Kiedy żółtaczka noworodkowa jest niebezpieczna?

Jeżeli noworodek jest silnie zażółcony od razu po narodzinach, mówi się o żółtaczce patologicznej. Bilirubinometr jest niezbędny do określenia jej poziomu i podjęcia dalszych działań leczniczych - część dzieci z żółtaczką patologiczną może być poddana naświetlaniom, natomiast inne mogą wymagać np. transfuzji krwi. Przyczyną niebezpiecznego podwyższenia poziomu bilirubiny może być konflikt serologiczny, wada wrodzona czerwonych krwinek lub zakażenie. W ostatnim przypadku najczęściej przyczyną wrodzonej żółtaczki patologicznej są wirusy różyczki, opryszczki i cytomegalii, toksoplazmoza, zapalenie płuc lub sepsa.

Patologicznie podwyższony poziom bilirubiny jest niebezpieczny, gdyż może doprowadzić do uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. W ekstremalnie ciężkich przypadkach, zwykle związanych z konfliktem serologicznym, dziecko jest kilkakrotnie poddawane transfuzji, która usuwa z krwiobiegu nie tylko bilirubinę, ale i przeciwciała, niszczące czerwone krwinki.