Fundacja "Twoje Dziedzictwo" przejmie ruiny klasztoru w Nowogrodźcu

Opuszczony klasztor zostanie przekazany nieodpłatnie przez władze Nowogrodźca.

Krużganki opuszczonego klasztoru w Nowogrodźcu (fot. Dariusz Gołębiewski)

30 listopada 2021 roku radni Rady Miejskiej Nowogrodźca zdecydowali o przekazaniu na rzecz Fundacji "Twoje Dziedzictwo"  dawnego klasztoru Magdalenek, funkcjonującego w Nowogrodźcu w latach 1217-1810. Jego zabudowania pozostają opuszczone od 1945 roku i od tego momentu stopniowo popadają w ruinę. Właścicielem zabytkowego kompleksu są władze Nowogrodźca, ale jego remont wymaga poważnych nakładów finansowych, przekraczających możliwości gminy. Podczas głosowania w sprawie przekazania ruin klasztoru w ręce fundacji "za" wypowiedziało się ośmiu radnych, trzech nie mogło głosować z powodu utraconego połączenia internetowego (sesja Rady Miasta odbywała się zdalnie), zaś pozostali czterej radni byli nieobecni na sesji. 

Jak czytamy na stronie internetowej fundacji "Twoje Dziedzictwo", formalne przekazanie klasztoru - nazwanych przez fundację Klasztorem Dusz - ma nastąpić do końca lutego 2022 roku. Niemniej fundacja już prowadzi zbiórkę funduszy na pierwsze prace remontowe, organizowaną w serwisie pomagam.pl. Fundacja "Twoje Dziedzictwo" jest znana w naszym regionie z prowadzonej od kilku lat kompleksowej odbudowy i rewitalizacji dawnego kościoła ewangelickiego w Żeliszowie, znanego jako Perła Żeliszowa. 

Poprosiliśmy o wypowiedzenie się w tej sprawie burmistrza Nowogrodźca, Roberta Relicha: Cieszę się, że Rada Miejska, dotychczas przeciwna mojej osobie, tym razem zagłosowała "za" przekazaniem klasztoru Fundacji "Twoje Dziedzictwo". Fundacja ta jest znana w naszym regionie z odrestaurowania zabytkowego kościoła w Żeliszowie. Zanim Rada Miejska przegłosowała uchwałę w tej sprawie otrzymaliśmy list referencyjny od wójta gminy Bolesławiec, Andrzeja Dutkowskiego, polecający nam współpracę z tym podmiotem. Formalne przekazanie klasztoru nastąpi na przełomie stycznia i lutego tego roku. Wiemy, że fundacja planuje szeroko zakrojony remont tego zabytkowego kompleksu, który ma szansę stać się ważną atrakcją turystyczną naszej gminy. 

Skontaktowaliśmy się również z Fundacją "Twoje Dziedzictwo", od której uzyskaliśmy następujące informacje: W regionie bolesławieckim działamy już od pewnego czasu, remontując dawny kościół ewangelicki w Żeliszowie. Nawiązaliśmy kontakt z burmistrzem Nowogrodźca oraz z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków i tak od słowa do słowa doszło do tego, że będziemy przejmować znajdujący się tam opuszczony klasztor. Gdy tylko formalnie go przejmiemy, rozpoczniemy tam pierwsze, najpilniejsze prace budowlane. Koszt odbudowy całego klasztoru wyniesie kilkadziesiąt milionów złotych, ale chcemy stopniowo - za pomocą pozyskiwanych dotacji, współpracy z innymi podmiotami oraz zbiórek pieniędzy - przywrócić życie temu miejscu. Już w trakcie prac budowlanych chcemy organizować tam pierwsze inicjatywy kulturalne, zwłaszcza na dziedzińcu wewnętrznym klasztoru - warunkiem jest zapewnienie bezpieczeństwa przebywającym tam ludziom oraz wyznaczenie dla nich bezpiecznych stref. Zależy nam na tym, aby funkcjonowanie klasztoru odbywało się we współpracy z lokalną społecznością, która powinna mieć wpływ na to, co będzie się tam działo. 

Klasztor sióstr magdalenek w Nowogrodźcu powstał jako pierwsza siedziba tego zakonu w Polsce, co miało miejsce prawdopodobnie w 1217 roku. Został ulokowany w miejscu dawnego zameczku myśliwskiego księcia Henryka Brodatego, a jego fundatorką miała być księżna Jadwiga (późniejsza święta), znana z licznych fundacji na rzecz śląskiego Kościoła. Klasztor zajmuje bardzo istotne miejsce w historii Nowogrodźca, który mógł powstać najpewniej właśnie dzięki jego powstaniu. Pod koniec XV wieku urzędujące tam magdalenki stały się właścicielkami całego miasta, co zmieniło się dopiero w 1810 roku. Jego zabudowania uchroniły mieszkające tam zakonnice i nieliczną grupę mieszczan przed wielką epidemią z 1527 roku, podczas której zmarli wszyscy pozostali mieszkańcy Nowogrodźca. Do konwentu należał także sąsiedni kościół pw. św. Piotra i Pawła, do dziś służący nowogrodzieckim katolikom. W 1810 roku, gdy król pruski Fryderyk Wilhelm III poszukiwał funduszy na przyszłą wojnę z Napoleonem, postanowił przy okazji uderzyć w Kościół katolicki, więc zarządził kasatę niemal wszystkich śląskich klasztorów. Uzyskany dzięki temu dochód miał zasilić jego kasę wojskową. Dla nowogrodzieckich magdalenek oznaczało to utratę klasztoru (poważnie przebudowanego w XVIII wieku) i całego majątku, włącznie z miastem Nowogrodźcem. Opuszczone zabudowania w 1813 roku zostały zamienione w rosyjski lazaret, działający podczas walk z wojskami francuskimi. Gdy nastał pokój, wprowadziły się tam liczne lokalne instytucje, w tym ewangelickie seminarium. Zabudowania klasztorne zostały uszkodzone podczas walk o Nowogrodziec z 1945 roku, a przez kilka kolejnych lat budziły postrach wśród osadników, gdyż Sowieci mieli się tam dopuszczać licznych gwałtów. Dawny klasztor stopniowo popadał w ruinę, co nie zmieniło się aż do dziś. 

Link do zbiórki organizowanej przez Fundację: https://pomagam.pl/gotyk