Zobacz stare filmy o Bolesławcu

W dzisiejszym Okruszku Historii przyjrzymy się archiwalnym filmom, pokazującym dawny Bolesławiec.

Zakłady Chemiczne "Wizów" (fot. polska-org.pl)

Bolesławiec ma to szczęście, że zachowały się do naszych czasów różnorodne filmy, prezentujące jego dawny wygląd oraz mieszkańców. Ich typy tych są bardzo różnorodne - komunistyczne kroniki filmowe, amatorskie nagrania zza szyby samochodu, materiały telewizyjne (w tym jeden sowiecki), a nawet poświęcony ówczesnemu Bunzlau fragment niemieckiego filmu o Dolnym Śląsku i sowiecka kronika propagandowa z 1945 roku.

Za cenny materiał historyczny można też uznać nieco nowsze produkcje, np. film Zamknięty do odwołania - Bolesławiec - stan epidemii Andrzeja Stefańczyka z marca 2020 roku - okresu najtwardszego lockdownu. Dla kogoś, kto kiedyś zechce przebadać historię Bolesławca z czasów pandemii, będzie to na pewno cenne źródło. 

Filmy archiwalne, nawet te czysto propagandowe, dobrze pokazują liczne zmiany, jakie zachodziły w kolejnych dziesięcioleciach historii Bolesławca. Bardzo dużo mówią o tym, jak kiedyś wyglądało nasze miasto - poszczególne kadry łatwo porównać ze stanem obecnym - jak ubierali się bolesławianie, jaki był stan dróg, jakimi jeżdżono samochodami i jak zamierzano zaprezentować Bolesławiec ówczesnemu odbiorcy. Jednocześnie każdy film to wytwór swoich czasów, co widać zwłaszcza na przykładzie polskich i sowieckich nagrań propagandowych z okresu komunizmu.

Dla przykładu - w 1958 roku powstała kronika filmowa, promująca dwóch kandydatów do Miejskiej Rady Narodowej - rzecz jasna, startujących z jedynie słusznej listy wyborczej  - zaś kilka lat wcześniej nagrano dwie kroniki o Zakładach Chemicznych "Wizów", które jakoby chcieli niszczyć emigracyjni dywersanci, nasłani do Polski przez wywiad Stanów Zjednoczonych. O tym, kto naprawdę zniszczył Bolesławiec, oczywiście nie ma ani słowa w sowieckim filmie z 1945 roku o lotniku Aleksandrze Poryszkinie - dotyczący naszego miasta fragment tak wykadrowano, aby nie pokazywać jakichkolwiek zniszczeń, dokonanych wcześniej przez czerwonoarmijne żołdactwo. Interesujące są także nagrania amatorskie, które nie były w żaden sposób reżyserowane - pokazują one wybrane wycinki Bolesławca, widzianego z perspektywy zwykłego mieszkańca miasta.

Pozwalają zobaczyć nie tylko jego dawny wygląd, ale też nieistniejące budynki - takie jak zabudowania zakładów ceramicznych przy ul. Zgorzeleckiej - i zwyczajnych bolesławian, którzy przypadkiem trafili w kadr. 

Na tym zakończmy teorię - zapraszam na pierwszy seans! Kolejne filmy będą się ukazywać w następnych Okruszkach Historii. 

Kronika filmowa z 1958 roku o wyborach do Miejskiej Rady Narodowej w Bolesławcu

Kronika filmowa z 1987 roku o Fabryce Fiolek i Ampułek "Polfa"