Awantura na targu w Nowogrodźcu

Dziś dowiemy się, jak niewiele znaczący incydent urósł do rangi politycznego zamieszania, sprowadzając na Nowogrodziec niemałe kłopoty.

Ratusz w Nowogrodźcu (fot. Dariusz Gołębiewski)

Rzecz się działa w 1848 roku na cotygodniowym wtorkowym targu, choć dokładna data tego zdarzenia nie jest znana. Na targu zebrała się grupa awanturników, którzy zaczęli demolować targowisko,  napadając nawet na miejscowe handlarki. Prowodyrzy przewrócili wózek z chlebem, kradli masło, a przybyła na miejsce policja nie miała odwagi interweniować,  co świadczy o dużej skali rozpętanych zamieszek. Więcej odwagi od stróżów prawa miało, jak podaje kronika dziejów Nowogrodźca, kilku najbardziej szanowanych mieszczan, którym udało się opanować sytuację. Wichrzyciele zostali aresztowani, targ został uporządkowany, i wydawało się, że na tym incydent się zakończy.

Zamieszki w Nowogrodźcu zaalarmowały władze pruskie. W 1848 roku w Europie trwała Wiosna Ludów, a rewolucyjne, demokratyczne wrzenie dotarło także do Niemiec. W marcu doszło do rewolucji w Berlinie, w efekcie której król musiał pójść na pewne ustępstwa wobec liberałów, a niepokoje ogarnęły także Dolny Śląsk. Już kilka lat wcześniej wybuchło słynne powstanie tkaczy śląskich w Chełmsku Śląskim, a do starć z wojskiem doszło także na ulicach Wrocławia. 31 lipca 1848 roku krwawo stłumiona została wielka manifestacja mieszkańców Świdnicy. W tej sytuacji władze obawiały się, że tumult w Nowogrodźcu może także mieć podłoże polityczne, zatem do miasta wprowadzono na kilka tygodni silny oddział wojska, mający zapewnić spokój. Koszty kwaterunku musieli ponieść mieszczanie. 

Źródła:

- T. Grudziński, Między twierdzą a miastem wolnym. Obraz życia miejskiego Świdnicy w latach 1815-1870, Wrocław-Świdnica 2014.

- R. Simon, Chronik der Naumburg am Queis, Bunzlau 1912.