Mieszkańcy naszego powiatu: gniewosz plamisty

Ten niejadowity wąż jest zupełnie niegroźny dla ludzi, choć często myli się go ze żmiją zygzakowatą. Jest pod ścisłą ochroną!

Gniewosz plamisty. (fot. Barbara Krzan)

Gniewosz plamisty, zwany miedzianką, osiąga długość od 60 do 90 cm. Wbrew pozorom, jego ogon stanowi do jednej czwartej procent długości ciała. Dorosły gniewosz waży do 60 gramów. Na głowie i częściowo na karku ma plamę w kształcie serca lub podkowy w kolorze ciemnobrązowym, po bokach ma ciemnobrązowy pasek. Na grzbiecie, wzdłuż środkowej linii, występują dwa lub cztery rzędy plam. Ułożone są na przemian wzdłuż lub wszerz, czasami u niektórych osobników są ze sobą połączone i tym przypominają zygzak żmii zygzakowatej. Od niej odróżnia gniewosza okrągła źrenica oka, łagodnie zaokrąglony pysk, oraz głowa słabo wyodrębniona od reszty ciała.

Jada prawie wyłącznie jaszczurki, niekiedy osobniki tego samego gatunku. Rzadziej płazy, pisklęta i drobne ssaki. Swoją zdobycz gniewosz plamisty najpierw oplata i obezwładnia swoim ciałem, następnie połyka ją żywą albo martwą.

Największym wrogiem gniewosza jest człowiek. To on głównie powoduje, swoją bezmyślną działalności gospodarczą, zabijaniem oraz wypalaniem traw, zmniejszanie się populacji tego węża. 

W Polsce to gatunek pod ochroną ścisłą. Jest wpisany do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt z kategorią zagrożenia VU – gatunek wysokiego ryzyka, narażony na wyginięcie.