Przebaczamy i prosimy o wybaczenie

Słynne orędzie polskich biskupów ogłoszono 18 listopada, 53 lata temu.

(fot. Starostwo Powiatowe)

 Jak podaje Radio Wrocław jeden z najważniejszych i najbardziej dalekowzrocznych aktów w procesie wzajemnego porozumienia polsko-niemieckiego i jednoczenia powojennej Europy to ogłoszone 18 listopada 1965 r. orędzie biskupów polskich do episkopatu niemieckiego w sprawie wzajemnego wybaczenia krzywd oceniają historycy.

Chociaż  list biskupów polskich nie przyczynił się do przełomu w stosunkach polsko-niemieckich, bo 20 lat po wojnie ani Polacy ani Niemcy nie byli jeszcze gotowi do dialogu, ani tym bardziej pojednania, to jednak w dłuższej perspektywie był to niezwykle ważnym  krokiem  na drodze do unormowania stosunków polsko-niemieckich.

Warto jednak zauważyć, że orędzie dość szybko przyniosło pewne konkretne efekty na poziomie społecznym m.in. w zakresie akceptacji przez społeczeństwo niemieckie granicy na Odrze i Nysie.

List do biskupów niemieckich był jednym z kilkudziesięciu, jakie polscy biskupi skierowali do episkopatów na całym świecie z zaproszeniem na uroczyste obchody 1000-lecia chrześcijaństwa w Polsce.

Do kontaktu z biskupami niemieckimi został wyznaczony przyszły arcybiskup wrocławski Bolesław Kominek, który niejednokrotnie mówił o konieczności poszanowania niemieckiej przeszłości tzw. Ziem Odzyskanych i zdawał sobie sprawę, że pojednanie z Niemcami należy do polskiej racji stanu.

Inspiracją dla abpa Kominka, czyli autora orędzia, były blisko trzyletnie dyskusje prowadzone podczas Soboru Watykańskiego II. Sama treść orędzia, w ostatecznej wersji 16-stronicowego, stopniowo ewoluowała i była konsultowana zarówno z biskupami polskimi, jak i niemieckimi, a jednym z najgorętszych obrońców orędzia był prymas Stefan Wyszyński. W sumie na dokumencie widnieje 36 podpisów. Jako pierwsi podpisali się m.in. Wyszyński, Kominek i Wojtyła.

Bp Bolesław Kominek był metropolitą wrocławskim w latach 1972–1974, jednak już od 1956 r. miał uprawnienia biskupa rezydencjalnego we Wrocławiu. Do godności kardynalskiej został wyniesiony w 1973 r. Jego pomnik na Ostrowie Tumskim – ponad 4-metrowy, odlany z brązu i ważący ponad 2 tony –wzniesiono dopiero w 2005 r. Również tekst samego orędzia, będący niezwykle ważnym dokumentem historycznym, wiele lat czekał na krytyczne opracowanie i wydanie.