Jak powstała Concordia i co ma z tym wspólnego wielki pożar?

Mija dokładnie 150 lat od katastrofy, w wyniku której mogła powstać największa przedwojenna manufaktura w Bolesławcu.

Zakłady włókiennicze "Concordia" (fot. Bolec.Info)

12 stycznia 1873 roku doszczętnie spłonął tak zwany Górny Młyn, jeden z dwóch największych w historii Bolesławca. Notowany w źródłach już w 1260 roku jako Młyn Piaskowy, ulegał zniszczeniu nie po raz pierwszy. Płonął w 1615 i 1703 roku, a 10 lipca 1829 roku doszczętnie zrujnowała go wielka powódź na Bobrze. Odbudowany za 10 000 talarów Rzeszy, przetrwał nieco ponad czterdzieści kolejnych lat. Tym razem pożar spowodowało przegrzanie się kół młyńskich. 

Właściciel młyna, czyli 29-letni wówczas Etienne Doussin, znalazł się w niemałym kłopocie. Znany bolesławiecki wolnomularz i właściciel takich miejsc, jak folwark Próg, Dolny Młyn, czy las przy obecnej ulicy Piastów, musiałby włożyć w odbudowę duże pieniądze, przy czym z zakładu pozostały jedynie zgliszcza. Jednocześnie Doussin budował dla swojej małej córki, Jenny, kamienną wieżę widokową, której ruiny do dziś znajdują się we wspomnianym lesie. Ostatecznie ziemianin zdecydował się na sprzedaż całej działki, na której stał spalony młyn.

Teren Samson Woller, przedsiębiorca żydowskiego pochodzenia z Sycowa. Często mówi się, że był Anglikiem, jednak nie jest to prawda, choć przez pewien czas mieszkał w Wielkiej Brytanii i nawiązywał tam liczne kontakty. W każdym razie Woller nie zamierzał odbudowywać młyna, a w jego miejsce wybudował nowoczesną przędzalnię, zatrudniającą 150 osób. Lokalizacja Concordii nie była przypadkowa - zakład znajdował się przy dynamicznie rozbudowującym się wówczas mieście, tuż przy nieistniejącej już odnodze Bobru. Woda, która dotychczas napędzała młyn, umożliwiała teraz pozyskiwanie energii na potrzeby przędzalni. 

Źródła:

- H. Christiani, Das Leben in der deutschen, schlesischen Kleinstadt Bunzlau, Siegburg 1974.

- Mitglieder-Verzeichniss der unter Constituton der Höchw. Gr. Landes-Loge der Freimauer von Deutschland in Berlin arbeitenden, gesetzmässigen, verbesserten und vollkommenen St. Johannis-Loge genannt "Zur goldenen Kette" zu Bunzlau am Bober, Bunzlau 1870, autor nieznany.

- E. Wernicke, Chronik der Stadt Bunzlau von den ältesten Zeiten bis zur Gegenwart, Bunzlau 1884.

- https://muzeum.boleslawiec.pl/zabytki/dawne-zaklady-tekstylne-concordia/